Ağustos 2016

Devlet içine kümelenen bir ihanetin ürünü olan bu cunta girişiminin politik yönlerine girmeden, ekranlardan izlediğim direnişin ruhunu başka bir yazı dizisi ile ele almak istedim. Bu direnişin, bu karşı koyuşun, kendine sahip çıkışın adı ancak “millet”i anlattığımız bir örgü ile olabilir.

Nazım, niyâzım, Âh u zârım, âvâzım, Bir zamanlar duyduğum soylu korkuların büyük oranda buharlaştığı, o korkulardan kalan izlerin de bir sızı gibi tortulaştığı şu sıcak yaz gününde, Cemal Süreya’nın çok sevdiğim dizeleri düşüyor aklıma: “Parkta salıncak sırası bekleyen çocuk gibi bekledim seni Biraz heyecan, biraz da salıncağı 'başkası kapacak' korkusu işte.” Cemil Meriç, “kahramanlık, hatada ısrar etmemektir” diyordu. O yüzden korkmuyorum artık; ama dudaklarımda acı bir tebessüm, korkunun kaynağı ve nidüğü üzerine kafa yormadan da edemiyorum.

Ula saflari sıkî tutan çemaat! Size helâl olsun diyirum. Kovermedunuz ki şeytan aranuza girsun. Yekûn iki selâ, bi ezanla tokûldunuz meydanlara. Sıhmadunuz kabunuza.. Karşu kodunuz tanklara, mermilara. Asîl şini 27 kat çemaat sevabi kazandunuz ha biliyimisunuz?

Latince’de kadın anlamındaki femina sözcüğünden türetilmiş olan feminizm sözcüğünün kavramsal karşılığı, Cins Bakışı Sözlüğü’nde; “[c]inslerin toplumsal, siyasal ve ekonomik eşitliği inancına dayanan çeşitli teori ve uygulamalar” olarak ifâde edilir.

Türk mûsıkîsinin kronolojik çetelesini tutarken Osmanlı mûsıkî hayatının baş tâcı olmuş kadın bestekârlarını, musıkîşinaslarını anmadan geçemeyiz. Genel olarak bilinen ve kabul gören kanaatin aksine bu dönemde Osmanlı kadını hem sosyal hayatta, hem de kültür hayatında üretken ve etkilidir.

“Kökler sağlam olunca, dallar nereye uzansa vatandan ayrılmaz” diyor Nihad Sami Banarlı: “Yaradılış efsânemizin dokuz dallı, dokuz köklü, iri gövdeli ağacı, bizim milliyetimizi ilk vatanımıza böyle bağlamıştı. Osman Gâzi’nin Şeyh Edebâlî’nin evinde rüyâsını gördüğü heybetli ve efsânevi ağaç da böyle idi: Kökü ana vatanındaydı.”

Kadın ve erkek eşit midir? Birinin diğeri üzerinde herhangi bir üstünlüğü var mıdır? Hem semâvî dinlerin mensuplarınca, hem de dinsel inançların müdahil olup olmamasına bakılmaksızın gündelik hayatın pratikleri içerisinde kadınlar daima erkeğin aşağısında yer alan eksik bir tür şeklinde algılanmışlar ve bu meyanda muamele görmüşlerdir. Modern zamanların insânîyetli nutuklarına mukâbil, kadınlar gerçek hayatta yine horlanmışlardır ve erkek milletinin sahte hürmetleriyle beraber kadın hep ikinci sınıf insan olmaktan kurtarılamamıştır.

Çocukların hikâyelerine bayılıyorum. İçinden hep iyi kalpli kahramanlar geçiyor. Her zaman mucizelere açık hikâyeler onlarınki… ‘Sorunlar’, çocukların gözüne daima ‘oyunun parçası ufacık pürüzler’ olarak gözüküyor ve hiçbir sorun, yolun sonundaki ‘mutlu sonu’ görmelerine engel de

Bildiğimiz gibi, insan haklarının -insanlığın ezeli bir problemi olmasına rağmen- dünya gündemine girişi 1789 Fransız İnsan ve Vatandaş Hakları Evrensel Beyannâmesi ile olmuştur. Bu beyannâme ile insanın, sırf insan olma sıfatıyla doğuştan gelen birtakım dokunulmaz, devredilmez ve vazgeçilmez haklara sahip olduğu, bunların da başlıca hayat, hürriyet ve mülkiyet hakları olduğu tespit edilmiştir.

Çevresindeki herkes aynı gerçeği tekrarlıyordu: “Boşuna yoruyorsun, yıpratıyorsun kendini.” Annesi, Zeynep, Havva ve diğerleri… Ağzına kadar iktidarsız aydınlığın ağrısıyla doluydu; zihinsel orgazm var ama maalesef ilkah yok. Söz dalaşları, kalem kavgaları: Hepsi haz ile mahdut, Selim ise hamileliklere hasret. “Kalem kılıçtan keskin olsa ne yazar, kısırlık denen kın içinde çürüyüp gittikten sonra.”

Merhaba baba, sana gökyüzünden yazıyorum. Göğün yüzünden yazıyorum. Göğün yüzü mü olur baba? Sana yüzüme bakmaya yüzünün olup olmadığını bilemeyeceğim gökyüzünün, beni senden koparışı yüzünden yazıyorum. Ter kokun tenimde, sağ kolum hafif sızlıyor…

Kuru fasulye kadar, mücverin de faydaları konuşuluyordu, yapım aşaması mühim bir süreçti, sonra bulgurun da faydaları; turşu, turşunun da yapım aşaması mühimdi ve faydalıydı… Neticede pazar yeriydi burası, kalabalıktı ama faydalı konuşuluyordu. Maydanozun