Kapitalizm hakkında sayfalar dolusu şey yazabilirim.
Ama bu yazdıklarımın eski tanımlardan / yazılanlardan bir farkı olmaz.
Bir nevi özet geçmek olur.
Yok, illâ ki tanım yap derseniz, tek kelime ile şunu söyleyebilirim: Şâşaa (görkem, gösteriş, parıltı).
Nereden mi vardım bu tanıma?
En basitinden, taşradaki yakınlarınızı alın büyük diye nitelendirilen şehirlere götürün.
En dikkat ettikleri ve gözleri kamaşarak baktıkları şeyler binalar olacaktır.
Evet evet, binalar, yanlış okumadınız.
Hatta onların tek gelişmişlik endeksleri o binalardır: Vay be amma gelişmişiz. Avrupa’yı bile geçmişiz.
Özellikle de avm’ler ışıltılı albenileriyle acayip cezbeder onları.
Tüm bunların yanında, o binaların yapımında kaç işçinin ihmalkârlıktan öldüğü, kaç çocuğun babasız, kaç eşin kocasız, kaç annenin evlatsız kaldığı onlar için önemli değildir.
O kadar önemli değil ki Soma faciasında 302 madencimizi kaybettiğimizde “o adamlar zaten yirmi yılda emekli oluyordu, biz yirmi beş sene bekliyoruz” cümlesini bile duydum ben.
Kaybediyoruz beyler!
İhmalkârlıktan ölen ilk işçinin hakkını savunmadığımız andan beri kaybediyoruz.
***
Bir süredir sosyolojiyle ilgili kitaplar, etinler okuyorum.
Max Weber’in “Kapitalizm Ruhu” adlı kitabı da bunlardan biri.
Protestan ahlâkın kapitalizmde neden etkin rol oynadığını sorgulayan kitap en kaba ifâdeyle şunları söylüyor:
-İnsanların az bir kısmı kurtulacak.
-Protestanlıkta tembellik yapmak günahtır.
– Tanrı’yı hoşnut etmek ve onun rızasını kazanmak için çok çalışmalıyız. Eğer zengin olmuşsak Tanrı bizi kurtarılacaklar listesine almış demektir.
Bu sebeplerden dolayı Protestan ahlâk kapitalizmde oldukça etkindir, diyor kitapta.
Bizde de moda bir akım başladı yıllar önce: Müslümanlar neden zengin değil? Onların da zengin olması lâzım.
Ve oldular. Çok zengin olanlar oldu hatta.
Ama zengin olanların çoğu israfa düştü.
[vc_cta h2=”Yazının devamı Ayarsız dergisinde” style=”3d” add_button=”right” btn_title=”Abonelik Formu” btn_style=”3d” btn_shape=”square” btn_color=”danger” btn_link=”url:http%3A%2F%2Fayarsiz.net%2Fabonelik-formu%2F|||”]Ayarsız dergisini kitapçılardan edinebilir veya Abonelik formunu doldurarak adresinize getirtebilirsiniz.[/vc_cta]
