Poe’nun meşhur şiiri, “The Raven”, yâni Kuzgun. Pek severim, müthiş bir şiirdir. Bir pasajı, özellikle:
“Prophet!” said I, “thing of evil! -prophet still, if bird or devil!
-Whether Tempter sent, or whether tempest tossed thee here ashore,
Desolate yet all undaunted, on this desert land enchanted
-On this home by Horror haunted -tell me truly, I implore
-Is there -is there balm in Gilead? -tell me -tell me, I implore!”
Quoth the Raven “Nevermore.”
Çevirirsek şöyle oluyor:
“Kâhin” dedim, “ey meşum şey -kuş ya da şeytan, yine de kâhin-
Hannas mı yolladı, ya da hangi fırtına attıysa seni bu kıyıya
Issız ama ele geçmez, bu büyülü çöl parçasına-
Bu dehşetin bürüdüğü eve -söyle bana, söyle bana yalvarırım –
Var mı –Gilead’da merhem var mı? – Söyle bana – söyle bana yalvarırım!”
Dedi kuzgun: “artık yok.”
İncil’de Yeremya (Jeremiah), her derde deva olduğu söylenen Gilead merhemine gönderme yaparak “Gilead’da merhem yok mu?” diye sorar. Yahudiler bozgundadır, “tapınak” elden gitmiştir, devlet dağılmış, millet bozulmuş, her şey bir kıyamete doğru dörtnala gitmektedir, Yeremya ağıt yakar.
Yeremya bölümü önemli bir pasaj olsa da, bütün bölümün pek göze batmayan ama etkili ağıtlarından birini, Poe çok güzel oturtmuş şiire. Ama “Gilead’da merhem yok mu?” değil, “Gilead’da merhem var mı?” deyişi bütün efsunu, bütün güzelliği veren ifâdedir.
Şu sıralar bir karın ağrım var: Sanatta İslâm’ın özgün ve özgür bir yansıması neden yok? Bu soru kafamı kurcalıyor, her ne kadar dindar biri olmasam da, İslâmî menkıbelerde, anlatılarda, metinlerde bir edibin beslenebileceği müthiş metaforlar, imgeler, motifler var, görüyorum. Pek sâkil ve iptidaî didaktik alıntılamalar ve göndermeler hâricinde, modern zamanda pek işlenmiş görünmüyor bu.
[vc_cta h2=”Yazının devamı Ayarsız dergisinde” style=”3d” add_button=”right” btn_title=”Abonelik Formu” btn_style=”3d” btn_shape=”square” btn_color=”danger” btn_link=”url:http%3A%2F%2Fayarsiz.net%2Fabonelik-formu%2F|||”]Ayarsız dergisini kitapçılardan edinebilir veya Abonelik formunu doldurarak adresinize getirtebilirsiniz.[/vc_cta]
