20. yüzyılın başlarında Macaristan’da jeopolitik bir tez olarak gelişen Turancılık, zamanla Osmanlı ve Rusya Türklerini de etkileyecek yaygın bir ideoloji oldu. Hatta öyle ki Macar Turancıların etkisiyle 1920’lerde Uzak Doğu’nun önemli ülkelerinden Japonya’da bile Turancı akımlar kendini göstermeye başladı. Turancılığın Japonya’daki gelişimi doğrudan iç dinamiklerde beslenen entelektüel birikimin sonucunda ortaya çıkmamış olsa da bölgesel gelişmeler ve uluslararası değişimler, Turancılığın Japonya’da özellikle askerî kanat ve genç diplomatlar tarafından dış politikada bir seçenek olarak benimsenmesinde etkili oldu. Nitekim Bolşevik Devrimi, Türkistan’daki bağımsızlık hareketleri ve büyük ölçüde Mançurya olayları Japon Turancılığının gelişimi için gerekli iklimin doğmasına imkân sağladı. Şöyle ki; 1917 Bolşevik Devrimi, Rusya’yı rejim değişikliğine götürürken, bölgesel aktörler için de yeni nüfuz alanları açtı. Bu doğrultuda Japonya’nın Asya’daki ilerleyişinin önündeki en büyük engel olan çarlık rejiminin devre dışı kalması, Japonya’ya Asya kıtasına doğru yayılması için büyük bir fırsat sundu. Üstelik Çin’in kuzeydoğusu ve Rusya’nın doğusunda siyasî nüfuzunu genişletmek üzere kendi kontrolünde devletler kurmayı hedefleyen Japonya’nın; Başkurt bağımsızlık hareketinin liderliğini üstlenen Abdulhay Kurbanali ve Alimcan Tagan gibi isimlerle bölgede ittifak geliştirebiliyor oluşu Müslüman Türklere olan ilgisini de arttırdı. Bununla birlikte 20. yüzyılın başlarında Çin’in Mançurya bölgesinde önemli ticarî imtiyazlar elde eden Japonya bölgeyi tamamen kontrol alma gayretlerini meşrulaştıracak argümanlar sunan Japon Turancılığını önemli ölçüde besledi.
Şimdi hikâyenin başına yeniden geri dönelim. Turancılığın Japonya’daki ilk nüvelerinin Macar Turancılarının elleriyle atıldığını görüyoruz. Bu noktada Macar Turan Birliği yöneticilerinden Benedek Barathosi oldukça kritik bir konumda. Birkaç kez Japonya’yı ziyaret ederek Turancı fikirleri için gerekli ortamı yaratmaya çalışan Barathosi, 1921’deki son ziyaretinde 1914 yılında tanıştığı Japon Turancılığının önemli isimlerinden Imaoka Juichiro ve Trans-Baykal bölgesindeki mücadelesinde başarısız olarak 1920’de Japonya’ya sığınmak durumunda kalan Alimcan Tagan ile 1921’de Turan Halkları Birliğini kurdular.
[vc_cta h2=”Yazının devamı Ayarsız dergisinde” style=”3d” add_button=”right” btn_title=”Abonelik Formu” btn_style=”3d” btn_shape=”square” btn_color=”danger” btn_link=”url:http%3A%2F%2Fayarsiz.net%2Fabonelik-formu%2F|||”]Ayarsız dergisini kitapçılardan edinebilir veya Abonelik formunu doldurarak adresinize getirtebilirsiniz.[/vc_cta]
