Roman Sanatı Ne Değildir?

Roman hayatı anlatır; roman insanı anlatır; roman toplumu ve bireyi anlatır şeklindeki basmakalıp ama dosdoğru bütün bu tanımlamaların sonrasında okurlar veya eleştirmenler bir şeyleri kimi zaman gözden kaçırabilmektedirler. Bir roman metnini okurken kimileri ahlâkî endişeyle, kimileriyse ideolojik veya siyasî tepkiyle, kimileri de teolojik önyargı gibi başka türden asabiyetlerle roman metnine karşı olumlu veya olumsuz tavır koyarlar. Bu tavır hepimiz için geçerlidir. Türkleri aşağılayan bir roman söz konusu ise milliyetçi hassasiyetim devreye girer. Bir örnek olarak, Nabokov’un Lolita’sı gibi bir roman kimilerine göre itirafnamedir, kimilerine göre gerçekçi romandır, kimilerine göreyse sanat eseri görüntüsüyle maskelenmiş fakat aslında toplumların ahlâkını çökertmeye katkı sağlamak amacıyla kaleme alınmış bir komplo çalışmasıdır. Bakış açısı ya da algılayış kişiden kişiye değişebilir. Kâinatın geneline hâkim bulunduğu söylenen görecelilik olgusu sanat için de geçerlidir.